Dr inż. Janusz Zyśk: Jestem adiunktem w Katedrze Zrównoważonego Rozwoju Energetycznego, Wydziału Energetyki i Paliw Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Zajmuję się głównie zagadnieniami jakości powietrza, modelowaniem dyspersji zanieczyszczeń, zrównoważonym rozwojem energetycznym ze szczególnym uwzględnieniem uwarunkowań lokalnych i regionalnych.

IPP: Dlaczego zainteresował się Pan tematami związanymi ze zrównoważonym rozwojem energetycznym? Jaka jest Pana motywacja i cel?

Dr inż. Janusz Zyśk: Zrównoważonym rozwojem energetycznym zainteresowałem się studiując na Wydziale Fizyki i Informatyki Stosowanej fizykę techniczną o specjalności energetyka oraz pisząc pracę magisterską pod opieką pracowników Katedry Zrównoważonego Rozwoju Energetycznego.
Po studiach rozpocząłem pracę w tej katedrze w ramach projektu Uczelni technicznych (w tym AGH) i grupy EDF Polska. Projekt skupiał się na ocenie wpływu sektora energetycznego na środowisko. Jest to temat intersujący i ważny.

Zrównoważony rozwój opiera się na trzech aspektach i ich wzajemnych powiązaniach tj. aspekcie ekonomicznym, społecznym i środowiskowym. Każdy z nas potrzebuje dostępu po akceptowalnych cenach do energii (elektrycznej, ciepła), dzięki czemu możemy się rozwijać a jej wytwarzanie (konwersja) powinna jak najmniej wpływać na środowisko.
Świat, w tym również Polska, stoi przed ogromnym wyzwaniem zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, zatem badanie i szukanie rozwiązań, jak optymalnie to zrobić z poszanowaniem trzech elementów zrównoważonego rozwoju jest ciekawe i może przynieść wymierne korzyści.

IPP: Jakie są priorytety działania w Pańskiej pracy naukowej oraz aktualne projekty?

Dr inż. Janusz Zyśk: Aktualnie zajmuję się oceną wielkości emisji gazów cieplarnianych oraz bilansem energii w wybranych powiatach Małopolski w ramach wniosków zgłaszanych do Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Prace prowadzone we współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Małopolskiego w ramach realizacji projektu „LIFE EKOMAŁOPOLSKA „Wdrażanie Regionalnego Planu Działań dla Klimatu i Energii”.

Z ważnych zagadnień odnośnie do klimatu, to w AGH powołaliśmy w 2019 roku pierwszy uczelniany zespół interdyscyplinarny „AGH dla Klimatu”. Zespół skupia pracowników 5 wydziałów i ma celu zacieśnienie współpracy różnych wydziałów uczelni w zakresie zmian klimatycznych.

IPP: W jaki sposób próbuje Pan wpływać na kształtowanie polityki energetycznej w Polsce?

Dr inż. Janusz Zyśk: Przede wszystkim przez kształcenie, przekazywanie wiedzy i umiejętności studentom oraz słuchaczom studiów podyplomowych, a szczególnie swoim dyplomantom.

IPP: Jakie są Pana największe osiągnięcia w dziedzinie energetyki?

Dr inż. Janusz Zyśk: Szczególnie, w dotychczasowej pracy cenię sobie to, że udało nam się powołać i zrealizować studia podyplomowe „Energetyka i jakość powietrza”. W ramach studiów ponad 120 osób głównie z małopolskich gmin, ale również z urzędów szczebla wojewódzkiego, przemysłu, stowarzyszeń uzyskało wiedzę i umiejętności w zakresie ochrony powietrza oraz energetyki, które bezpośrednio mogli wykorzystać w swojej pracy dla lokalnych społeczności.

IPP: Jakie są największe problemy polskiej polityki energetycznej?

Dr inż. Janusz Zyśk: Wydaje się, że największym wyznaniem polityki energetycznej jest osiągnięcie celów klimatycznych w sposób sprawiedliwy i korzystny dla interesariuszy. Nie musi to być jednak problem, a ogromna szansa dla całego społeczeństwa. 

IPP: Czy politycy są skłonni podejmować konstruktywną dyskusję na tematy związane z
energią i klimatem?

Dr inż. Janusz Zyśk: Szczerze mówiąc, trudno mi się odnieść do polityków, bo małą liczbę ich znam. Mogę jednak w bardzo pochlebny sposób wypowiedzieć się o urzędnikach, szczególnie Urzędu Małopolskiego Województwa Małopolskiego oraz małopolskich gmin, którzy ciężko pracują nad rozwiązaniami w zakresie energii i klimatu i z którymi współpraca jest bardzo owocna i wysoce merytoryczna.  

IPP: Czy uważa Pan, że polityka energetyczna w wymiarze lokalnym mogłaby być lepiej zarządzana i bardziej zrównoważona? Jeżeli tak to w jaki sposób?

Dr inż. Janusz Zyśk: Jako kierownik wyżej wspominanych studiów podyplomowych, podczas rozmów ze słuchaczami często dyskutujemy o problemach odnośnie do energetyki w wymiarze lokalnym. Widać ogromne zaangażowane lokalnych społeczności w dążeniu do energetyki bardziej zrównoważonej i mniej wpływające na środowisko naturalne. Główną przeszkodą w osiągnieciu celów są jednak ograniczone środki finansowe zarówno gmin (szczególnie tych mniejszych) jak ich mieszkańców. Wydaje mi się, że aby zwiększyć tempo przemian w skali lokalnej należy zwiększyć środki przeznaczone na to, uprościć sposób o ich aplikowanie oraz utrzymywać długotrwale ramy prawne i regulaminowe takich działań.  

IPP: Jak ocenia Pan stan wiedzy Polaków w obszarze energii i jej znaczenia dla funkcjonowania państwa?

Dr inż. Janusz Zyśk: Ja najczęściej rozmawiam na temat energetyki ze studentami innym pracownikami nauki lub osobami, które zajmują się tym obszarem w życiu zawodowym. Trudno mi jest oceniać zatem wiedzę ogólną Polaków na ten temat. Na pewno zauważalna jest większa świadomość społeczeństwa w tym zakresie choćby poprzez mnogość różnych inicjatyw społecznych w zakresie energetyki, OŹE, zmian klimatycznych, jakości powietrza.

IPP: Czy współpracuje Pan z innymi organizacjami, jeśli tak to w jaki sposób?

Dr inż. Janusz Zyśk: Tak współpracowałem i współpracuje z takimi organizacjami jak:

• Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego w zakresie organizacji studiów podyplomowych, lokalnych działań na rzecz energii i klimatu,
• Polskim Komitetem Energii Elektrycznej w zakresie jakości powietrza, efektywności energetycznej, rozwoju sektora energetycznego, edukacji społeczeństwa,
• urzędami różnych miast i gmin w Małopolsce w zakresie jakości powietrza,

zagranicznymi i krajowymi ośrodkami naukowymi w zakresie rozwoju sektora energetycznego i jego wpływu na środowisko w tym na emisję gazów cieplarnianych.

IPP: Czy byłby Pan skłonny wziąć udział w ogólnopolskim panelu klimatycznym?

Dr inż. Janusz Zyśk: Tak skłonny byłbym wziąć udział w takim panelu. Uczestniczyłem dotychczas jako prelegent zarówno na COP w Katowicach, w cyklu spotkań w „Rzeczpospolitej” przed COP, w lipcu reprezentowałem AGH na spotkaniu Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego, które było również poświęcone naturalności klimatycznej. Spotkania pokazały, jak temat jest ważny i zasługuję na głęboką dyskusję i refleksję i że nie należy go ograniczać jedynie do OZE lub też zagrożeń dla gospodarki opartej na węglu, ale jako szansy na duże, pozytywne i długotrwałe przemiany dla całego społeczeństwa.  

IPP: Dziękujemy za udzielenie wywiadu.
____________________________
Dr inż. Janusz Zyśk: Naukowiec z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie . W swojej pracy naukowej zajmuje się zrównoważonym rozwojem energetycznym oraz jakością powietrza, w tym rozwijaniem narzędzi do modelowania transportu zanieczyszczeń w atmosferze. Kierownik studiów podyplomowych “Energetyka i jakość powietrza” realizowanych na Wydziale Energetyki i Paliw. Członek zespołu „AGH dla Klimatu”.
____________________________
Materiał powstał w ramach projektu Instytutu Polityk Publicznych pn. Polityki energetyczne miast.
Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014-2018.