Panaji to indyjskie nadbrzeżne miasto, stolica stanu Goa. Odnotowuje się w nim najwyższy wskaźnik GDP na głowę mieszkańca, dwa i pół raza wyższy, niż w innych częściach Indii. Wysoko notuje się tamtejszą jakość życia w odniesieniu do całej Republiki. Miasto to od 177 lat (1843 roku) pełni funkcje stolicy stanu Goa[1].
Panaji to miasto w indyjskim stanie Goa. Znajduje się za zachodnim wybrzeżu subkontynentu indyjskiego nad Morzem Arabskim. Stan Goa administracyjnie dzieli się na Goa Północne (którego stolicą jest Panaji) i Goa Południowe, ze stolicą w Margao. Historycznie Goa należało przez wiele wieków do korony Portugalii (pierwsi z portugalskich podróżników osiedli się tam na początku XVI stulecia), aż miasto zostało odbite przez Indusów i wcielone do niepodległej Republiki Indii w 1961 roku, Odbyło się to podczas rewolucji, znanej jako Rewolucja Goździków w Portugalii, która zdestabilizowała kraj i w konsekwencji doprowadziła do dekolonizacji zamorskich terytoriów[2].
Rząd stanu Goa ma w planach uruchomienie własnych elektrowni, w zależności od zaleceń raportu Power Grid Corporation. Obecnie stan ten nie posiada żadnej elektrowni, a energię elektryczną czerpie z sieci krajowej (południowej i zachodniej). Szczytowe zapotrzebowanie na energię sięga 370 MW, ale zwykle nie przekracza 60 MW[3]. Rząd rozważa utworzenie kilku projektów hydroenergetycznych o mocy 45 MW. Według ustaleń Hydro-Electric Power Corporation istnieje możliwość zbudowania jedenastu tego typu hydroelektrowni w całym stanie, ale rząd przyzwoli w przyszłości na powstanie jedynie pięciu takich obiektów, z racji na uwarunkowania środowiskowe i wpływ na ekosystem pozostałych sześciu[4]. Obecnie cały stan ma mniej, niż 1% mocy zainstalowanej z odnawialnych źródeł energii. W kwestii innych źródeł OZE, niż rozwiązania solarne, biomasa uważana jest za zbyt mało wydajną, by opierać na niej potencjał elektrowni. W Goa wykorzystuje się ją głownie w rolnictwie ekologicznym[5].
Interesującą kwestią jest koncept opracowany w dokumencie noszącym tytuł „PANAJI SOLAR CITY MASTER PLAN”. Zakłada on przekształcenie miasta Panaji w tak zwane „Solar City”. Prowadzony przez Ministerstwo Nowej i Odnawialnej Energii rządu indyjskiego projekt „Develompment of Solar City” ma na celu promocje wykorzystywania odnawialnych źródeł energii w obszarach miejskich. Celem przyświecającym temu przedsięwzięciu jest między innymi ograniczenie w przeciągu pięciu lat o 10% udziału paliw kopalnych w ogólnym bilansie energetycznym miasta. Miasto realizować go będzie poprzez implementację licznych innowacji dotyczących OZE i lepszego wykorzystywania środków w celu zwiększenia efektywności energetycznej. Projekt opiera się o studia przypadków podobnych rozwiązań zastosowanych z pozytywnym efektem w innych krajach[6].
Jak wiadomo energia słoneczna jest jednym z najstabilniejszych i najbezpieczniejszych źródłem energii elektrycznej. Goa przez około 8 lub 9 miesięcy w roku cieszy się dobrym nasłonecznieniem, co daje dobre warunki do rozwoju energetyki solarnej w graniach stanu. Niestety, Goa nie jest niezależne i całe swoje zapotrzebowanie ściąga z innych stanów, które produkują energię w oparciu o energię cieplną. Jedyny kluczem do rozwiązania problemu zależności energetycznej jest więc ustawiczny i nieprzerwany rozwój w dziedzinie fotowoltaiki i tworzenia elektrowni słonecznych. Sprawy nie ułatwia fakt, że rząd stanowy musi liczyć się ze stale wzrastającym zapotrzebowaniem na prąd. Wprowadzona więc zostaje inicjatywa polityczna zawarta w „Goa State Solar Policy”[7]. Między innymi Departament Energii Elektrycznej stanu Goa zobowiązuje się do zapewniania ulg ekonomicznych i wsparcia dla inwestycji solarnych, rozwój i rozbudowa infrastruktury energetycznej, przygotowującej jej na powstanie elektrowni słonecznej, a także do objęcia kontroli nad bezpieczeństwem technicznym inwestycji[8].
Zgodnie z „Panaji Solar City Master Plan” deweloperzy chcący zainwestować środki w elektrownie słoneczną o mocy powyżej 100 kW w celu licencjonowanej sprzedaży energii mogą ją zainstalować na dachu, lub naziemnie. Dostępne są cztery rozmiary inwestycji: obiekt od 100 kW do 1 MW, od 1 MW do 5 MW, od 5 MW do 10 MW, a także od 10 MW wzwyż. Producenci energii wybierani są na podstawie przetargu.
Projekt uwzględnia instalowanie paneli słonecznych, przy wykorzystaniu architektury urbanistycznej Panaji, na szczytach budynków. Energia wytworzona w ten sposób pokrywałaby zapotrzebowanie na prąd danych budynków, na przykład solarne systemy ogrzewania wody zapewniałyby ciepłą wodę bez konieczności angażowania w to cieplnych, emisyjnych źródeł. Miasto podchodzi też w zrównoważony i rozsądny sposób do nowego typu budownictwa na swoim terenie. Ekologiczne rozwiązania w nowopowstających budynkach mają być promowane i premiowane. W branży hotelarskiej wprowadzony ma zostać system oszczędzania wody. Jeżeli chodzi o transport publiczny, to na obecny moment nie ma zbyt wielu pojazdów zasilanych silnikami elektrycznymi, toteż nie wprowadza się słonecznych rozwiązań w prywatnym sektorze transportu. Inaczej sprawa się ma jednak sprawa z transportem publicznym, gdzie do pokrycia zapotrzebowania na energię infrastruktury komunikacyjnej może ona zostać zaimplementowana. Ponad to do oświetlenia budynków, obiektów użyteczności publicznej i ogólnie pojętej przestrzeni publicznej spokojnie może zostać użyta właśnie energia solarna[9].
Przeanalizuję teraz sferę energetyki miejskiej ogólnie, a także w poszczególnych sektorach: mieszkaniowym, instytucjonalnym, komercyjnym i komunalnym. Panaji jest miastem podzielonym administracyjnie na 30 okręgów. W 2014 roku populacja miasta sięgała niemal 80.000 mieszkańców, a liczba gospodarstw domowych wynosiła 13.4 tysiąca. Zapotrzebowanie na energię urosło w mieście w przeciągu 5 lat półtora raza i obecnie w skali roku wynosi około według Departamentu of Electricity 92 MU[10]. Na zużytkowanie energii elektrycznej w gospodarstwach domowych miasta składa sie głównie to pobrane przez użytkowane codziennie urządzenia elektryczne: klimatyzacja i kuchenki mikrofalowe. Zużycie energii elektrycznej miejskiego sektora komercyjnego wynosiło w latach 2013-14 49 MU. Sektora przemysłowy miasta pożytkuje w skali analogicznej do poprzednich 4 MU.
Indyjskie krajowe przepisy budowlane określają się w dwóch aktach NBC 2005 i ECBC 2006. Pierwszy to podstawowe przepisy budowlane, uwzględniające jedynie przepisy dotyczące regulujące materiały, zasady konstrukcyjne, bezpieczeństwo i higienę pracy, usługi budowlane, hydrauliczne itp. Drugi kodeks jednak to źródło przepisów tyczących się zrónoważiaonego budownictwa, w oparciu o efektywność zużycia energii, sprawnego projektowania obiektów. Drugi typ reguł budowlanych przewidziany jest głównie dla sektora komercyjnego. Biuro do spraw Efektywności Energetycznej kontroluje ten sektor i wydaje certyfikaty oceniające uregulowanie kwestii tyczących się oszczędzania energii[11]. Miasto przykłada dużą wagę do innowacji energetycznych w dziedzinie budownictwa, ponieważ tradycyjne budowle zużywają nieekonomiczne ilości zasobów prądu, które przy okazji powodują powstawanie szkodliwych efektów ubocznych. W Indiach za 35% wygenerowanych gazów cieplarnianych odpowiedzialne jest przestarzałe budownictwo, mające ogromny wpływ nie tylko na jakość powietrza, a tym samym zdrowie i samopoczucie ludzi, ale również na kondycje gospodarki całego kraju. Projekt „Solar City” wobec tego w przyszłości spowodować ma zmniejszenie zużycia energii bez zauważalnej zmiany dla komfortu obywateli, zminimalizowania niszczenia obszarów naturalnych i miejsc występowania naturalnych siedlisk, zredukowanie zanieczyszczeń związanych z jakością powietrza i gleby, ograniczyć zużycie wody, zmniejszyć liczbę wytwarzanych odpadów, promować i premiować recykling[12].
Goa nie skupia się jedynie na zwiększaniu stabilności energetycznej miast. W roku 2020 podjęty został projekt mający docelowo utworzenie na terenach wiejskich elektrowni słonecznych będących w stanie generować nawet 150 MW i zaspokajać potrzeby stanowych wsi. Minister odpowiedzialny za nową i odnawialną energię R. K. Singh określił, że to „W pewnym sensie jest to zielona rewolucja”[13].
Wiele projektów jest w trakcie, a na efekty trzeba będzie poczekać jeszcze kilka lat, niemniej decydenci i zarząd miasta walnie przyczynił się do polepszenia uwarunkowań energetycznych regionu. Odciążenie głównej sieci krajowej, a w przyszłości uniezależnienie się od niej na szczeblu stanowym byłoby doprawdy wielkim sukcesem, a osiągnięcie tego opierając się o model energetyczny związany z zielonymi źródłami energii byłoby jeszcze większym. Co widać na powyższych przykładach, znacznie podnosi się świadomość ekologiczna Indusów. Dzieje się to nie tylko na poziomie rządowym, ale także wśród przedsiębiorców, szukających bezpiecznych inwestycji, ale także, co jest niesamowicie istotne dla kwestii środowiska, wśród jednostkowych obywateli. Istotnym, wynikającym z powyższej analizy, jest fakt, że przy rozwiązywaniu problemów środowiska naturalnego i prób jego ratowania, należy najpierw uważnie przypatrzeć się własnemu habitatowi (budynki mieszkalne i komercyjne) i temu jak on wpływa, na środowisko.
[1] https://timesofindia.indiatimes.com/city/goa/panaji-completes-174-years-as-states-capital-city/articleshow/57781746.cms
[2] https://web.archive.org/web/20070809202539/http://www.bharat-rakshak.com/IAF/History/1960s/Goa01.html
[3] https://www.gem.wiki/Panjim_(Panaji)_Port
[4]https://www.projectstoday.com/News/Power-plants-in-Goa-PGCIL-to-submit-report
[5] https://imaginepanaji.com/wp-content/uploads/2015/11/Panaji-Solar-City-Master-Plan.pdf
[6] https://imaginepanaji.com/wp-content/uploads/2015/11/Panaji-Solar-City-Master-Plan.pdf
[7] https://www.goa.gov.in/wp-content/uploads/2019/08/Goa-State-Solar-Policy-2017.pdf
[8] https://www.goa.gov.in/wp-content/uploads/2019/08/Goa-State-Solar-Policy-2017.pdf
[9] https://imaginepanaji.com/wp-content/uploads/2015/11/Panaji-Solar-City-Master-Plan.pdf s.19
[10] https://imaginepanaji.com/wp-content/uploads/2015/11/Panaji-Solar-City-Master-Plan.pdf
[11] https://www.goa.gov.in/wp-content/uploads/2019/08/Goa-State-Solar-Policy-2017.pdf
[12] https://imaginepanaji.com/wp-content/uploads/2015/11/Panaji-Solar-City-Master-Plan.pdf
[13] https://timesofindia.indiatimes.com/city/goa/goa-to-get-indias-first-green-energy-convergence-project/articleshow/79271547.cms
____________________________
Bartłomiej Małczyński – student Uniwersytetu Jagiellońskiego, współtwórca witryny biznesowo-ekonomicznej Doing Business Asia, zainteresowany antropologią, historią, filozofią i ogólną tematyką Dalekiego Wschodu, Azji Południowej i Oceanii.
____________________________
Materiał powstał w ramach projektu Instytutu Polityk Publicznych pn. Polityki energetyczne miast.
Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014-2018.
