Rafał Mańkowski: Według długoterminowych prognoz klimat Polski będzie charakteryzować się dłuższymi okresami upalnej pogody i suszy, przerywanej gwałtownymi deszczami nawalnymi. Dodatkowo ma częściej silnie wiać i grzmieć. Będziemy mieć też więcej gradobić.

W miastach mamy skoncentrowaną dużą liczbę osób i mienia na małej powierzchni. To powoduje, że jeżeli wystąpi zjawisko o charakterze katastroficznym, szkód jest dużo i mogą osiągać znaczne rozmiary.
To na ile miasta będą odporne na skutki tych zdarzeń zależą obecne decyzje miast dotyczące zagospodarowania przestrzennego, rodzaju architektury, sprawności infrastruktury odprowadzającej nadmiar wody (i magazynującej tą wodę) i areału powierzchni zielonej.

Można przypuszczać, że dla wielu miast wyzwaniem będzie zaopatrzenie w wodę w okresach letnich susz. Brak dostępu oznacza nie tylko bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia mieszkańców, ale także katastrofę gospodarczą. Działalność będą musiały wtrzymać zarówno przemysł jak i usługi. Po kilku dniach przerwy w dostawie wody możemy mieć do czynienia z chaosem i niebezpiecznymi zjawiskami społecznymi.

IPP: Czy możemy wskazać inne ryzyka dla polskich miast w związku z kryzysem klimatyczno-ekologicznym? Czy uważa Pani, że w Polsce istnieje ryzyko niespodziewanego blackout’u, a jeśli tak, to dlaczego?

Rafał Mańkowski: Nasza energetyka oprócz węgla potrzebuje dużej ilości wody. Ona pobierana jest z rzek. Polska zmaga się z ryzykiem suszy i ono nie zniknie. Wręcz przeciwnie, będzie się nasilać. Jeżeli w rzekach jest mało wody, elektrownie muszą ograniczać produkcję energii, z drugiej strony latem jest nam gorąco, klimatyzatory i lodówki pracują pełną parą, więc zużywamy energii więcej. To może skutkować przeciążeniem sieci i w konsekwencji awarią.

IPP: Jaka jest rola sektora ubezpieczeń w zabezpieczeniu polskich samorządów przed skutkami kryzysu klimatyczno-ekologicznego?

Rafał Mańkowski: Ubezpieczenia są produktami finansowymi, których celem jest zapewnienie finansowania odbudowy w razie powstania szkody. Żeby się tak stało, umowa musi zostać zawarta w sposób prawidłowy. Po pierwsze najważniejsze składniki majątku miasta, niezbędne dla jego prawidłowego funkcjonowania muszą być objęte ochroną ubezpieczeniową. Ponadto w umowie muszą zostać określone prawidłowe sumy ubezpieczenia.

Co ważne, ubezpieczenia nie są prewencją. Nie chronią od szkód. Zawarcie umowy ubezpieczenia jest działaniem komplementarnym w odniesieniu do: zakładania zabezpieczeń przeciwpożarowych, odpowiednim utrzymaniem stanu technicznego infrastruktury itp.

IPP: Czy polskie miasta ubezpieczają się od skutków powodzi i suszy? W jaki sposób?

Rafał Mańkowski: Miasta ubezpieczają się co do zasady od ryzyka powodzi. Ryzyko suszy jest w tej chwili nieubezpieczalne.
Ponadto w przypadku miast zagrożeniem nie jest bezpośrednio susza, ale jest skutki jak: przerwy w dostawie wody, żywności, stan zagrożenia epidemicznego, przerwy w działalności przedsiębiorstw.

Susza jest zagrożeniem, które wymaga narodowego programu prewencyjnego. Musimy nauczyć się efektywnie zarządzać zasobami wody. Zbudować infrastrukturę, która pozwoli ją gromadzić i efektywnie wykorzystywać. Tylko za pomocą ubezpieczeń tych problemów nie da się rozwiązać. Tak, jak wcześniej powiedziałem, ich celem jest finansowanie szkód, jak już coś się stanie. I zdarzenia szkodowe muszą mieć charakter losowy. W przypadku suszy mamy do czynienia w zasadzie pewnym ryzykiem systemowym. Brak podejmowania działań oraz ignorowanie tego zagrożenia przez władze miast, może mieć w przyszłości katastrofalne skutki, które nie będą możliwe do ubezpieczenia.

IPP: Dziękujemy za udzielenie wywiadu.
____________________________
Rafał Mańkowski – absolwent Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Skończył studia podyplomowe w zakresie prawa europejskiego na Uniwersytecie Warszawskim oraz zarządzania projektami w Szkole Głównej Handlowej. Posiada kilkunastoletnie doświadczenie w underwritingu i zarządzaniu portfelami ubezpieczeń majątkowych w zakładach ubezpieczeń. Od dziesięciu lat pracuje w Polskiej Izbie Ubezpieczeń jako ekspert. Odpowiedzialny za obszar ubezpieczeń majątkowych, rolnych, finansowych, reasekuracji oraz zarządzania ryzykiem.

Konsultant w ramach warsztatów organizowanych między innymi przez Komisję Europejską i brokerów reasekuracyjnych dotyczących problematyki zarządzania ryzykiem i jakością danych w ubezpieczeniach katastroficznych. Od 2011 r. certyfikowany menedżer ryzyka POLRISK.
____________________________
Materiał powstał w ramach projektu Instytutu Polityk Publicznych pn. Polityki energetyczne miast.
Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014-2018.